Veilig mulchen met karton: wat je moet weten

Tags: milieu

Binnengekomen vraag van Joost

“Ik mulch veel in mijn grote tuin. Soms door oppervlakten eerst te bedekken met grote stukken karton ( geen lijm) en daarop compost. Nu zegt iemand dat karton PFAS bevat. Weet jij daar iets AUB
VR groeten, Joost”.
Wist je dat je dit soort vragen ook kwijt kunt in de Huiskamer van De Duurzame Kaart? Meld je ook aan >>>

Ja Joost, goede vraag, er zijn inderdaad zorgen over de mogelijke aanwezigheid van PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) in karton. Dit geldt vooral in materialen die behandeld zijn om water- of vetbestendig te zijn, zoals voedselverpakkingen. PFAS zijn chemische stoffen die niet biologisch afbreekbaar zijn en kunnen schadelijk zijn voor mens en milieu. In dit blog staat informatie die duidelijk maakt of er risico is als je karton in de tuin gebruikt.

Mulchen is een geweldige, duurzame en effectieve manier om je tuin gezond en onkruidvrij te houden. Veel tuinliefhebbers gebruiken karton als bodembedekker voordat ze compost of ander mulchmateriaal toevoegen. Maar is het eigenlijk wel veilig om karton te gebruiken in de tuin? En hoe zit het met de mogelijke aanwezigheid van schadelijke stoffen, zoals PFAS? In dit blog leer je hoe je veilig kunt mulchen met karton, welke kartonsoorten je moet vermijden en hoe je schadelijke stoffen zoals PFAS kunt herkennen.

Karton is populair onder tuinierders omdat het:

• Onkruid onderdrukt doordat er geen licht op de grond valt.
• Vocht vasthoudt, wat ideaal is voor planten in droge periodes.
• Afbreekt tot organisch materiaal, wat de bodemstructuur en het bodemleven verbetert. Wormen zijn er dol op.

Maar niet alle kartonsoorten zijn geschikt. Als je veilig wilt mulchen met karton, moet je letten op de samenstelling en eventuele schadelijke stoffen die bij de productie van het karton gebruikt zijn.

Mulchen met karton biedt veel voordelen, maar niet elk karton is geschikt. Ontdek waarom het belangrijk is om schoon en ongecoat karton te gebruiken voor een veilige en gezonde tuin.

PFAS, oftewel poly- en perfluoralkylstoffen, zijn chemische stoffen die niet biologisch afbreekbaar zijn, forever chemicals. Ze worden soms gebruikt in karton dat water- of vetbestendig moet zijn, zoals bijvoorbeeld voedselverpakkingen. Dit karton wil je dus niet in je tuin, omdat PFAS voor altijd in de bodem blijft en mogelijk zelfs in je (groente- en fruit-) planten terecht kunnen komen.

Niet al het karton bevat PFAS. Hier zijn 4 tips zodat je karton kunt kiezen dat veilig is voor mulchen:

1. Gebruik schoon, ongecoat karton: kartonnen dozen zonder coating, bedrukking, tape of lijm zijn over het algemeen veilig.
2. Vermijd voedselverpakkingen: pizzadozen en fastfoodverpakkingen bevatten vaak PFAS of andere coatings.
3. Ook duurzaam verpakkingsmateriaal kan PFAS bevatten: lees daarover meer in dit artikel.
4. Wees voorzichtig met gerecycled karton: hier kan PFAS inzitten door het hergebruik van eerder behandeld karton.

Volg deze eenvoudige stappen om veilig te mulchen met karton in je tuin:

1. Verwijder niet-organische materialen: haal tape, nietjes en stickers van het karton. Snijd de stukken met achtergebleven lijm weg.
2. Leg het karton op de grond: bedek het stuk tuin met grote stukken karton.
3. Bedek met mulch: leg er een laag compost, houtsnippers of ander mulchmateriaal op, zodat het karton op zijn plaats blijft, het er mooier uitziet en je er planten op kunt poten of zaaien. Zie tips verderop.

Twijfel je aan het karton dat je wilt gebruiken? Er zijn genoeg alternatieven om veilig te mulchen, zoals houtsnippers, bladeren en biologisch stro. Deze natuurlijke mulchsoorten bevatten geen chemische toevoegingen en zijn veilig voor mens en milieu.

Veilig mulchen met karton in het kort

Mulchen met karton kan een duurzame en effectieve manier zijn om je tuin te verbeteren, zolang je bewust kiest voor veilig karton zonder schadelijke stoffen. Vermijd behandeld karton en bedek het altijd met een laag mulch om de beste resultaten te behalen. Door deze stappen te volgen, kun je genieten van een gezonde, onkruidvrije tuin en bijdragen aan een betere bodemgezondheid.

Ja, de wortels van je planten kunnen nog door de mulchlaag en het karton heen groeien, maar het is belangrijk om een paar dingen in gedachten te houden:

1. Dikte van de mulchlaag: zorg ervoor dat de mulchlaag niet te dik is. Een te dikke laag mulch kan de wortels van nieuwe planten belemmeren, vooral als het karton eronder te compact is. De ideale mulchlaag is tussen de 5 en 10 cm dik, zodat de wortels van de planten voldoende ruimte krijgen om zich te verspreiden.
2. Kartonscheuren en afbraak: karton breekt na verloop van tijd af, vooral wanneer het in contact komt met water en lucht. Dit betekent dat het karton niet voor altijd in de bodem blijft zitten. De wortels van je planten kunnen door het karton heen groeien zodra het afgebroken is, maar het kan soms even tijd duren voordat dit gebeurt.
3. Wortelgroei in de mulchlaag: als je de mulchlaag goed aanbrengt en deze voldoende lucht- en waterdoorlatend is, kunnen de wortels van je planten door de mulch heen groeien. Zorg ervoor dat je het karton goed op de grond legt zonder te veel lucht- of waterbarrières te creëren. Eerst goed gladharken.

Dus zolang de mulchlaag niet te dik is en het karton goed afbreekt, kunnen de wortels van je planten doorgroeien. Karton kan zelfs de bodemstructuur verbeteren doordat het organische stoffen toevoegt.

Maar op zich raar toch? Waarom groeit onkruid niet, en de planten die je zaait of poot wel door een laag karton? Dat komt door het volgende.

• Onkruid: onkruid probeert naar boven te groeien om licht te bereiken. Maar het karton blokkeert het licht, waardoor fotosynthese (‘voedsel maken’) niet mogelijk is. Zonder licht sterft het onkruid uiteindelijk af.
• Planten: De planten die je zaait of poot, hebben hun wortels al in de bodem (via plantgaten of uitsparingen in het karton). Deze wortels groeien omlaag naar water en voedingsstoffen, iets wat onkruid onder het karton, zonder fotosynthese, niet kan doen.

• Karton vergaat: na verloop van tijd vergaat karton door vocht en micro-organismen. De wortels van je planten groeien dan gemakkelijk door het karton.
• Onkruid krijgt geen kans: omdat het karton het onkruid al bij het leggen heeft verstikt, is er vaak niets meer dat omhoog probeert te groeien tegen de tijd dat het karton verzwakt.

• Onkruid heeft zwakkere reserves: de meeste onkruiden kunnen niet lang overleven zonder licht. En ze verliezen ook veel energie als ze toch proberen door het karton te groeien.
• Zaad en planten krijgen een voorsprong: je geeft je planten direct toegang tot voedingsrijke bodem door een gat in het karton te maken. Hierdoor krijgen ze een voorsprong op het onkruid. Maak de gaten alleen zo groot als nodig voor de wortels van je planten, zodat er weinig ruimte is voor onkruid.

De laag mulch bovenop het karton versterkt het effect:

• Blokkeert licht: de mulch voorkomt dat onkruid langs de randen groeit of dat kiemend onkruid het karton doorboort.
• Beschermt planten: het mulchmateriaal houdt de bodem vochtig, waardoor jouw planten beter kunnen groeien en sterker worden.

Wil jij na het lezen van deze informatie, dat tuinierders zonder zorgen jouw verpakkingsmateriaal in hun tuin kunnen gebruiken?

Of bel: 0492-849 575 of mail: