Slakken bestrijden: effectieve en diervriendelijke methoden

De hoeveelheid slakken kan per jaar erg verschillen. Dit hangt af van het weer, hoeveel eten er is en of er voldoende natuurlijke vijanden zijn.

Weersomstandigheden

Vochtige periodes, vooral in de lente en zomer, helpen slakken groeien. Milde winters zorgen ervoor dat meer slakken de winter overleven.

Beschikbaarheid van voedsel

Slakken eten veel soorten planten en organisch materiaal. Als er veel te eten is, zullen slakken zich snel vermenigvuldigen.

Natuurlijke vijanden

Als er minder natuurlijke vijanden kan dat ook bijdragen aan een toename van de slakkenpopulatie. Wanneer er minder dieren zijn die slakken eten, kunnen slakken zich snel voortplanten en verspreiden.

Niet alle slakken brengen schade aan in de tuin. Naaktslakken en sommige huisjesslakken zijn de grootste boosdoeners. Deze soorten voeden zich met zachte plantendelen en kunnen hele zaailingen vernietigen. Andere slakken, zoals de wijngaardslak, eten voornamelijk dood plantaardig materiaal en zijn minder schadelijk.

Welke slakken wil je liever zo weinig mogelijk in je tuin

• Naaktslakken (Arion vulgaris): Deze slakken zijn vaak te vinden in tuinen en kunnen aanzienlijke schade aanrichten aan gewassen en sierplanten.
• Akkerslak (Deroceras reticulatum): Deze soort richt vooral schade aan in landbouwgebieden maar kan ook in tuinen voorkomen.
• Gewone Tuinslak (Cepaea nemoralis): Hoewel deze huisjesslak minder schadelijk is dan naaktslakken, kan hij toch schade veroorzaken aan zachte planten.

Natuurlijke vijanden spelen een cruciale rol bij het beheersen van slakkenpopulaties. Vogels, egels, kikkers, padden en bepaalde kevers zijn effectieve slakkenjagers. Zo krijg je deze dieren in de tuin voor een natuurlijke balans:

Vogels

Plaats nestkasten en vogelbaden om vogels aan te trekken. Ze helpen bij het verminderen van de slakkenpopulatie door ze op te eten.

Egels

Bied beschutte plekken zoals houtstapels of composthopen aan voor egels. Egels zijn uitstekende slakkenjagers en kunnen een grote bijdrage leveren aan het bestrijden van slakken.

Kikkers en padden

Creëer een vijver of waterpartij om kikkers en padden te ondersteunen. Deze amfibieën voeden zich met slakken en helpen zo de populatie te beheersen.

Kevers

Zorg voor een diversiteit aan planten en struiken die insecten en andere natuurlijke vijanden aantrekken. Kevers, zoals loopkevers, zijn belangrijke predatoren van slakken.

Het is mogelijk om slakken op een milieuvriendelijke manier te bestrijden. Hier zijn enkele effectieve methoden:

• Koper: Slakken vermijden koper als er iets anders makkelijker te bereiken is. Door kopertape rondom plantenpotten of tuinbedden te plaatsen, creëer je een barrière die slakken soms afschrikt.
• Eierschalen en koffiedik: Verspreid fijngemalen eierschalen of koffiedik rondom planten. De scherpe randen van eierschalen irriteren slakken, terwijl koffiedik een natuurlijke barrière vormt. Maar als slakken honger hebben, houdt het ze niet tegen. De cafeïne dood een slak, en kan ook nuttige insecten en bij te grote hoeveelheden ook de planten in je tuin doden. Meng het koffiedik altijd met de grond.
• Nematoden: Dit zijn microscopische wormpjes die specifiek op slakken parasiteren. Ze kunnen worden gekocht en in de tuin worden verspreid als een biologische bestrijdingsmethode.
• Kippen en eenden lusten graag slakken.

Naast de hierboven genoemde methoden zijn er andere middelen die effectief zijn gebleken:

• IJzerfosfaatkorrels: Deze korrels zijn veilig voor huisdieren en het milieu. Slakken eten de korrels en stoppen met eten, waardoor ze uiteindelijk sterven.
• Biervallen: Hoewel omstreden, kunnen biervallen effectief zijn in kleine tuinen. Slakken worden aangetrokken door het bier, vallen erin en verdrinken. Het nadeel is dat het bier ook slakken uit de omgeving aantrekt, wat soms de plaag kan verergeren.

Niet alle middelen zijn altijd even effectief. Sommige werken alleen onder bepaalde omstandigheden of in combinatie met andere methoden:

• As en zand: Deze materialen kunnen tijdelijk een barrière vormen tegen slakken, maar verliezen hun effectiviteit bij regen.
• Knoflookextracten: Sprays gemaakt van knoflook kunnen slakken afschrikken, maar de geur verdwijnt snel en moet regelmatig worden vernieuwd.

Bier is een bekende lokstof voor slakken vanwege de gist en de suikers. Toch raad ik het je af om bier te gebruiken als het groeiseizoen al in volle gang is. Ten eerste is het geen diervriendelijke methode, omdat de slakken verdrinken. Daarnaast heeft deze methode in het begin vooral nadelen. Het zal slakken van tientallen meters uit je omgeving aantrekken, wat de populatie in je tuin juist kan verhogen.

Slakken hebben een goed ontwikkelde reukzin, die ze gebruiken om voedsel en paringspartners te vinden. Ze ruiken niet zoals wij dat doen met een neus, maar met behulp van speciale chemoreceptoren op hun tentakels. Hiermee kunnen ze chemicaliën in hun omgeving detecteren.

Dus alhoewel slakken geen extreem lange afstanden kunnen “ruiken”, zijn ze goed in staat om geuren in hun directe omgeving te detecteren en te volgen. Dit zorgt ervoor dat na de toename van slakken, de totale hoeveelheid slakken op je planten uiteindelijk afneemt.

Schuilplaatsen onder hout en tegels: een diervriendelijke methode om slakken te bestrijden

Er zijn natuurlijk al heel veel blogs geschreven over slakken bestrijden, maar ik kreeg de vraag van Eveline: “Ik heb veel tips gelezen over slakken weren, maar ik ben benieuwd hoe jij dat doet.” Daarom hier mijn beste tip.

Slakken zijn vaak een ellende voor tuiniers, maar het bestrijden ervan hoeft niet wreed te zijn. Een van de meest diervriendelijke en effectieve methoden om slakken te bestrijden, is het aanpakken van hun schuilplaatsen onder hout, stenen en tegels. Dit is vooral effectief als je vroeg in het seizoen begint. Het is een natuurlijke en diervriendelijke manier om slakkenoverlast onder controle te houden.

Waarom slakken zich verstoppen onder hout en tegels

Slakken zoeken naar koele, vochtige plekken om zich overdag te verbergen, aangezien ze gemakkelijk uitdrogen en niet tegen hitte kunnen. Onder stukken hout, stenen en tegels vinden ze de perfecte schuilplaatsen. Deze plekken bieden niet alleen bescherming tegen de zon, maar ook tegen hun natuurlijke vijanden. Door deze schuilplaatsen te creëren, kun je slakken op een diervriendelijke manier verminderen.

Hoe het opruimen van schuilplaatsen helpt

Het verwijderen of verplaatsen van deze schuilplaatsen kan heel goed helpen om het aantal slakken te verminderen. Hier zijn een paar redenen waarom deze methode effectief is:

1. Verstoort hun leefomgeving: door stukken hout, stenen en tegels te verplaatsen, verstoor je de favoriete leefomgevingen van slakken. Dit dwingt ze om nieuwe schuilplaatsen te zoeken, wat hun voortplanting en overleving bemoeilijkt.
2. Vermindert aantrekking: als slakken geen ideale schuilplaatsen vinden, worden ze minder aangetrokken tot je tuin. Dit kan helpen om de slakkenpopulatie op natuurlijke wijze te verminderen.
3. Makkelijk te doen: deze methode is gratis, je hebt geen chemicaliën of speciale producten nodig. Het enige wat je nodig hebt, is wat tijd en inspanning om de schuilplaatsen creëren, te verwijderen of te verplaatsen.

Stappen om schuilplaatsen op te ruimen

1. Identificeer schuilplaatsen: zoek in je tuin naar plekken waar slakken zich waarschijnlijk verstoppen. Dit kunnen stapels hout, losse stenen, oude planken, en andere objecten zijn die een koele, vochtige omgeving bieden.
2. Verwijder of verplaats objecten: haal deze objecten weg of verplaats ze naar een plek waar ze minder schadelijk zijn. Dit kan een hoek van de tuin zijn waar je minder waardevolle planten hebt staan of planten die je als ‘slachtoffer’ gebruikt.
3. Creëer alternatieve schuilplaatsen: maak expres schuilplaatsen op plekken waar slakken geen schade kunnen aanrichten. Dit kan helpen om de slakken weg te leiden van kwetsbare planten en je groentetuin.
4. Regelmatige inspectie: controleer regelmatig je tuin om nieuwe schuilplaatsen te vinden en op te ruimen. Regelmatig zoeken is de sleutel om deze methode effectief te laten zijn.

Voordelen van deze methode

• Diervriendelijk: in tegenstelling tot chemische bestrijdingsmiddelen of biervallen, die slakken doden, laat deze methode de slakken leven terwijl je hun aantal beheerst.
• Milieuvriendelijk: het opruimen van schuilplaatsen heeft geen negatieve invloed op het milieu en kan zelfs bijdragen aan een schonere en beter georganiseerde tuin.
• Kostenbesparend: deze methode vereist geen aankoop van dure producten of middelen. Het enige wat je nodig hebt, is wat tijd en moeite.

Aanvullende tips voor slakkenbeheer

Poot verder nog goudsbloemen in de buurt van de planten waar je echt geen slakken op wilt. Slakken vinden goudsbloemen erg lekker en ze dienen dan als ‘slachtoffer’ zodat je groente blijft staan. Of poot juist geranium, knoflook en ui. Daar houden ze niet van. Haren (van jezelf of van je dieren) vinden ze ook erg vervelend, leg ze rond je plant of groentetuin. Leg plukken wol in je tuin, ze gaan er niet graag overheen, maar schuilen er wel onder, zodat je ze gemakkelijk kunt oprapen.

Bij het bestrijden van slakken mag je deze slak niets doen; wijngaardslakken zijn namelijk beschermde slakken. Wel eens escarco gegeten? Dat zijn wijngaardslakken, maar die worden er speciaal voor gekweekt.

In mijn jeugd heb ik wel eens escargots gegeten. Dat zou ik nu niet meer doen, maar uit boosheid over het leegeten van mijn groentetuintje heb ik wel eens naar ze geroepen: “ik eet jullie op hoor!” Hielp niks ;)

Alhoewel ik tegen het eten van dieren ben, was ik in het kader van wildplukken eens nieuwsgierig naar de mogelijkheid van het eten van slakken. Huisjesslakken en ook naaktslakken zijn in net zo eetbaar als de beschermde wijngaardslak en de niet beschermde segrijnslak, ze schijnen bijna dezelfde smaak te hebben. Alhoewel ze niet giftig zijn, kunnen ze wel giftige planten en bestrijdingsmiddelen eten en daardoor de mens die ze eet ook vergiftigen. Je zou ze dus eerst moeten ontgiften door ze een dag of 4 alleen wortels of papier te geven. Hun poep wordt dan oranje of wit en dat is het teken dat al het voorgaande uit hun darmen is.

Overigens eet men niet de hele slak, alleen de spier.  Wil je per se slak koken, leg ze dan eerst in de vriezer om ze zo ‘diervriendelijk’ mogelijk te eten. Zelf weet ik niet hoe je het slijm en ingewanden moet verwijderen, ik werd direct misselijk van de video’s die dat laten zien, dus zoek dat zelf maar op :)

Het bestrijden van slakken in de tuin is een continu gegeven en slaagt alleen door een combinatie van middelen. Door gebruik te maken van natuurlijke vijanden en diervriendelijke methoden, kun je effectief de slakkenpopulatie onder controle houden zonder schade toe te brengen aan het ecosysteem.

Veel slakken met een huisje eten vooral dode planten en zijn dus nuttig. De tijgerslak en zwarte slak zijn naaktslakken, maar niet schadelijk. Vooral de veldslak en Spaanse slak zijn boosdoeners voor je tuin.

Onthoud dat geduld en regelmaat belangrijk zijn bij het in toom houden van slakken. Experimenteer met verschillende methoden om te ontdekken wat het beste werkt voor jouw tuin.