Duurzame tuin: zijn muizen natuurlijke medestanders
of moet je muizen in de tuin bestrijden?
Tags: milieu, voedsel
- Voordelen/ nadelen van muizen in de tuin.
- Hoeveel huizen in een tuin van 100 vierkante meter
- Ecologische waarde.
- Herken 4 veelvoorkomende soorten.
- Veiligheid en Gezondheidsrisico’s.
- Bestrijding van muizen.
Muizen helpen bij ecobalans en biodiversiteit
Met een warme kop koffie in de hand, sta ik heel stilletjes te genieten mijn achtertuin. In de schemering zie ik haar bewegen, een kleine schaduw rent vliegensvlug heen en weer tussen de klimop en de keien. Terwijl ik me afvraag of een aantal muizen in de tuin altijd uitloopt in een muizenplaag, besef ik dat ze deel uitmaakt van het levendige ecosysteem in mijn tuin.
Muizen helpen namelijk bij het in stand houden van een gezonde ecologische balans onder andere door het eten van insecten. Daarnaast verspreiden ze zaden, waardoor ze belangrijke bondgenoten zijn in een duurzame tuin. Moet je muizen in de tuin dan wel of niet bestrijden? En wanneer spreek je van een muizenplaag?
Waarom komen muizen naar je tuin?
Muizen komen om verschillende redenen naar een tuin:
- Voedselbronnen
Tuinen bieden muizen voedsel, zoals zaden, granen, fruit, vogeloer en zelfs insecten die zich voeden met planten. - Schuilplaatsen
Dichte begroeiing, struiken, composthopen en ongebruikte hoeken kunnen dienen als veilige schuilplaatsen voor muizen, vooral als de plek beschermd is tegen roofdieren. - Nestplaatsen
Muizen zoeken naar warme, beschutte plekken om nesten te bouwen. Tuinen met dichte begroeiing, stapels hout of een hoop bladeren en overhangende vegetatie kunnen aantrekkelijk zijn voor muizen als nestplaatsen. - Waterbronnen
Muizen hebben water nodig om te overleven, vooral tijdens droge periodes. Tuinen met vogelbadjes, vijvers of lekkende leidingen kunnen aantrekkelijk zijn voor muizen op zoek naar water. - Beschutting tegen roofdieren
Als er natuurlijke roofdieren aanwezig zijn in de omgeving, kunnen muizen naar tuinen migreren waar ze minder risico lopen om gepakt te worden.
Je wilt eigenlijk je tuin zo inrichten dat het fijn is voor een paar muizen en zo dat het geen muizenparadijs is waardoor er een heleboel komen. Dat kun je bijvoorbeeld bereiken door minder voedsel en schuilplaatsen beschikbaar te maken.
De voor- en nadelen van muizen in je tuin
Voordelen
- Natuurlijke bestuiving en zaadverspreiding
Muizen helpen bij het bestuiven van bloemen door pollen van de ene naar de andere plant te dragen. Bovendien dragen ze bij aan de verspreiding van zaden doordat ze zaden eten en deze elders verspreiden via hun uitwerpselen. - Ongediertebestrijding
Muizen voeden zich met insecten en larven, waardoor ze kunnen helpen bij het beheersen van plagen zoals bladluizen, rupsen en kevers. Op deze manier kunnen muizen een natuurlijke vorm van ongediertebestrijding bieden zonder dat er chemicaliën nodig zijn. - Bodemverbetering
Muizen graven tunnels en holen die de bodem beluchten, wat de water doorlatendheid en de groei van planten verbetert. Bovendien dragen hun uitwerpselen bij aan de voedingsstoffencyclus en kunnen ze de bodem vruchtbaarder maken. - Voedsel voor roofdieren
Muizen vormen een belangrijke voedselbron voor verschillende roofdieren, zoals uilen, haviken, slangen en vossen. Door muizen in de tuin te hebben, kan het ecosysteem verbeteren of in stand worden gehouden en is er voedsel voor natuurlijke roofdieren. - Indicator van een gezond ecosysteem
Een beschaafd aantal muizen in de tuin kan een teken zijn van een evenwichtig en gezond ecosysteem, waarin verschillende organismen elkaar ondersteunen.
Het is natuurlijk wel belangrijk om de populatiegrootte van de muizen in de gaten te houden en, als nodig, maatregelen te nemen om overpopulatie te voorkomen.
Nadelen
- Schade aan gewassen
Muizen voeden zich met groenten, fruit en zaden, waardoor schade in je tuin kan ontstaan. - Graafschade
Muizen graven tunnels en holen in de grond. Dit kan vooral lastig zijn in gazons en bloembedden. - Overdracht van ziekten
Muizen kunnen in principe verschillende ziekteverwekkers bij zich dragen, waaronder bacteriën, virussen en parasieten. Die kunnen schadelijk zijn voor mensen, huisdieren en andere dieren in de tuin. Het kan bijvoorbeeld leiden tot de verspreiding van ziekten zoals hantavirus, salmonella en leptospirose. - Vervuiling
Muizen laten uitwerpselen en urine achter, wat kan leiden tot vervuiling van de tuin. Dit zal vooral een probleem zijn op plekken waar voedsel wordt opgeslagen, bij voederhuisjes of rond de eettafel en BBq. - Aantrekken van roofdieren
Een te grote populatie muizen in de tuin kan roofdieren aantrekken, zoals katten, uilen en roofvogels. Deze dieren zouden een bedreiging kunnen vormen voor bijvoorbeeld je kippen.
Als je een muis in je tuin spot kun je, voor je aan het bestrijden gaat, eerst de voor- en nadelen van muizen in de tuin in overweging nemen en, als nodig, maatregelen nemen om de populatie onder controle te houden.
Hoeveel muizen in een tuin van 100 vierkante meter
Tijdens het lezen heb je jezelf vast al afgevraagd hoeveel muizen je tuin dan aankan, toch? :) Dat vroeg ik me namelijk wel af: hoeveel muizen mogen er eigenlijk wonen in mijn tuin? Dat heb ik uitgezocht:
- Voor een gemiddelde tuin van 100 vierkante meter is:
- 2 muizen optimaal.
- Tussen 2 en 5 muizen is acceptabel.
- Meer dan 5 muizen kán een plaag zijn.
Maar er is geen exact aantal muizen te noemen voor een tuin van 100 vierkante meter, omdat dit afhankelijk is van verschillende factoren. Zoals bijvoorbeeld: is het een grotendeels betegelde tuin of een tuin vol struiken en planten. En ook je persoonlijke tolerantieniveau telt mee. Als je bang bent voor muizen, dan vind je één muis waarschijnlijk al meer dan genoeg.
In veel gevallen zijn enkele muizen in een tuin van 100 vierkante meter heel normaal als ze geen schade veroorzaken aan planten of eigendommen. Ze helpen dan het ecologische evenwicht in stand te houden door bijvoorbeeld insectenplagen te bestrijden.
De ecologische waarde van muizen in je achtertuin
Ook in jouw achtertuin spelen muizen een belangrijke rol in het ecologische evenwicht. Deze (ja.. ik vind het toch schattig uitziende) knaagdieren zijn niet alleen tuinbewoners, maar ook belangrijke schakels in de voedselketen. Ze dienen als voedsel voor roofdieren zoals uilen, slangen en zelfs huisdieren zoals katten. Zo kunnen ze het ecologisch evenwicht in jouw achtertuin bewaren.
Maar dat is niet het enige wat muizen doen. Ze spelen ook een belangrijke rol bij het verspreiden van zaden en het bestuiven van bloemen. Wanneer muizen zaden eten en deze ergens anders verspreiden via hun uitwerpselen, helpen ze met de verspreiding van plantensoorten en vergroten ze de biodiversiteit in jouw achtertuin. Bovendien, terwijl ze door de tuin rennen, dragen ze ook nog onbewust bij aan de bestuiving van bloemen door stuifmeel van de ene naar de andere plant over te brengen.
Kortom, muizen mogen dan klein zijn, maar hun rol in jouw achtertuin is groots :)
Verschil tussen huismuis, bosmuis, veldmuis en spitsmuis
Het is best lastig om muizensoorten van elkaar te onderscheiden. Kijk eerst naar de staart en nog wat handige tips:
- Huismuis (Mus musculus):
- Ze zijn slank en hebben meestal een lichtbruine tot grijze vacht. Over het algemeen hebben huismuizen een lichtere buik, maar dit kan variëren afhankelijk van persoonlijke eigenschappen en leefomgeving.
- Van een huismuis vallen de puntige snuit en grote oren op, samen met hun staart.
- De staart van huismuizen is ongeveer even lang is als hun lichaam en is bedekt met schubben en heeft geen pluizig uiteinde.
- Bosmuis (Apodemus spp.):
- Ongeveer dezelfde grootte als huismuizen, maar een beetje plomper.
- Bij bosmuizen varieert de vacht van roodbruin tot donkergrijs, met een lichtere buik. Ook kan de buik variëren in kleur, van roodbruin tot donkergrijs.
- De staart van bosmuizen is even lang als het lichaam en heeft een dunne vacht met soms een licht pluizig uiteinde, maar is niet zo harig als die van de veldmuis.
- Veldmuis (Microtus spp.):
- Deze muizen zijn iets groter dan huismuizen en hebben een beetje een ‘plompe’ bouw.
- Meestal hebben veldmuizen een bruine vacht, met vaak een lichtere buik.
- De staart van veldmuizen is korter en bedekt met korte haartjes wat een onderscheidend kenmerk is ten opzichte van huismuizen.
- Spitsmuis (Soricidae):
- Kleiner dan huismuizen en hebben een spitse snuit.
- Spitsmuizen hebben over het algemeen een donkerbruine vacht met een lichtere buik.
- Hun staart is kort en harig, zonder een pluizig uiteinde.
Ik hoop dat deze tips je kunnen helpen om de muizen in je omgeving te herkennen!
Huismuizen (Mus musculus):
Deze kleine knaagdieren zijn algemeen voorkomend en kunnen zowel binnen als buiten leven. Ze hebben geen enkele moeite met zich aanpassen aan onze menselijke omgevingen en je kunt ze tegenkomen in schuren, garages en tuinen. Huismuizen kunnen binnen voor overlast zorgen.
Bosmuizen (Apodemus spp.):
Bosmuizen kunnen, ondanks hun naam, ook in stedelijke gebieden voorkomen, hoewel ze van nature liever in een bosrijke omgeving wonen. In de stad passen bosmuizen hun leefgebied aan en kiezen voor parken, tuinen, groene zones en soms zelfs in gebouwen zoals schuren, garages en kelders.
Veldmuizen (Microtus spp.):
Deze inheemse muizen leven van nature in graslanden, weilanden en agrarische gebieden. Je kunt ze af en toe in je achtertuin zien, vooral als deze aan een open terrein grenst.
Spitsmuizen (Soricidae):
Spitsmuizen zijn kleine insecteneters die niet zo kieskeurig zijn over waar ze wonen, waaronder tuinen, bossen en graslanden. Ze zijn vooral ’s nachts actief en je kunt ze soms spotten als ze door tuinen snuffelen op zoek naar voedsel. Spitsmuizen spelen een belangrijke rol in de bestrijding van insecten en dat heeft indirect invloed op de gezondheid van je tuin.
Veiligheid en gezondheidsrisico’s van muizen
Als eerste is het goed om te weten dat muizen zoals veldmuizen, spitsmuizen en bosmuizen van nature buitenmuizen zijn die voornamelijk in natuurlijke habitats leven en zelden en alleen uit woningnood je huis binnen komen.
Teveel muizen in je tuin kunnen een gezondheidsrisico vormen, maar met de juiste voorzorgsmaatregelen kun je genieten van een veilige en gezonde buitenruimte.
- Ze kunnen ziektekiemen met zich meedragen, zoals salmonella, dus het is belangrijk om voedsel veilig op te bergen en regelmatig schoon te maken.
- Door openingen te dichten en diervriendelijke bestrijdingsmethoden te gebruiken, kun je muizenplagen binnen voorkomen zonder schadelijke chemicaliën te gebruiken.
- Het schoonhouden van je tuin helpt en zorgt er ook voor dat jij, je familie en huisdieren veilig kunnen genieten van de buitenlucht.
Met deze eenvoudige stappen kun je een gezellige en veilige tuin creëren waarin iedereen zich thuis voelt.
Bestrijding van muizen
Als eerste even dit: het gebruik van gif of (diervriendelijke) muizenvallen is eigenlijk niet zo effectief in de praktijk. Nieuwe muizen vullen namelijk snel de plekken op van degenen die zijn verwijderd, als de voedselbron aanwezig blijft.
Of het erg is als er een paar muizen in de tuin wonen, hangt af van verschillende factoren. Denk aan de grootte van de muizenpopulatie, of er genoeg eten en schuilplaatsen zijn, en of ze schade veroorzaken. Een paar muizen kunnen zelfs nuttig zijn, omdat ze helpen bij het bestrijden van insectenplagen en organisch materiaal in de tuin recyclen.
Maar als de muizenpopulatie te groot wordt of als ze schade beginnen aan te richten aan gewassen, planten of eigendommen, moet je misschien actie ondernemen. Denk aan het dichten van toegangspunten, het weghalen van voedselbronnen en het gebruik van muizenvallen of -afweermiddelen om hun aanwezigheid te beperken.
Hier zijn drie betrouwbare natuurlijke methoden om muizen af te schrikken:
- Pepermuntolie: Muizen hebben een hekel aan de geur van pepermuntolie. Druppel wat pepermuntolie op watjes en plaats ze op strategische punten in je tuin. Leg het watje in een potje en maak gaten in de deksel waar de geur uitkan. Leg het potje zó neer dat er geen water indruppelt. Druppel regelmatig opnieuw.
- Kattenkruid: Kattenkruid produceert een geur waar muizen een hekel aan hebben. Plant kattenkruid rondom je huis of gebruik gedroogde kattenkruidblaadjes op plaatsen waar muizen binnenkomen.
- Azijn: als laatste tip, ook de geur van azijn vinden muizen niets. Maak een mengsel van 1 deel azijn tot 1 deel water en spuit het op de plekken waar je de muizen zag of waar ze binnenkomen. Pas op: niet elke ondergrond/ planten kan tegen azijn!
Deze natuurlijke trucjes kunnen echt van pas komen als je muizen op een diervriendelijke manier wilt verjagen. Veel mensen hebben er succes mee gehad, hoewel de resultaten kunnen verschillen, afhankelijk van hoe erg de muizenoverlast is. Natuurlijk is geen enkele aanpak perfect, dus het kan zijn dat je een paar dingen moet uitproberen of hulp moet inschakelen als de muizen blijven terugkomen.