De natuurlijke kringloop is nog te redden!
Noodkreet van tuinontwerper Geral Overbeek
De natuurlijke kringloop (zeer belangrijk voor de mens) is NU in gevaar.
Ik, Geral, ben al 30 jaar actief in natuurlijke tuinen en deel met plezier wat ik ervaar bij het werken in een natuurlijke omgeving. Om te ontdekken wat de invloed is van een goed werkende natuurlijke kringloop, geef ik voorbeelden en inzichten. Hierdoor ga je beseffen hoe belangrijk dat voor ons is.
In de westerse wereld staan veel mensen mijlenver af van de natuur.
We beseffen dan ook niet dat we als mens nog steeds deel uit maken van de natuurlijke kringloop. Met de huidige manier van leven en de grootschalige landbouw wordt de natuurlijke kringloop ernstig beschadigd. Dat vormt ook voor ons mensen een groot gevaar. Het gaat niet pas over 50 jaar echt mis, maar veel eerder dan je denkt.
Kringloop in gevaar
Ik geef je een voorbeeld om te begrijpen hoe de natuurlijke kringloop werkt.
Eén van de basisbehoeften van leven op aarde is zuurstof. Zonder zuurstof kunnen we niet ademen en is het leven van mensen en dieren simpelweg niet mogelijk.
Planten zijn de belangrijkste organismen die water + kooldioxide + zonlicht kunnen omzetten in zuurstof + suikers. Daarvoor hebben planten een gezonde bodem met een evenwichtig bodemleven nodig. Zonder een goed bodemleven kunnen planten niet leven en zonder planten kan het bodemleven niet bestaan. Elke schakel is dus belangrijk.
Valt er een belangrijke schakel in de kringloop weg, dan stort alles in elkaar en is er weinig of geen leven meer mogelijk. We zijn als mensheid hard op weg om de natuurlijke bronnen van de aarde uit te putten en de kringloop wordt steeds meer vergiftigd. Dat lijkt onbelangrijk voor de gewone dagelijkse gang van zaken, maar wanneer het mis gaat is ook de mens het slachtoffer.
Wat als de bij uitsterft
Een andere belangrijke schakel vormen insecten en bijen.
Insecten vormen een belangrijke voedselbron voor veel vogels, vleermuizen en andere dieren. Uit recent onderzoek is duidelijk geworden dat het aantal insecten de afgelopen 30 jaar in zijn geheel met 75% is afgenomen. De oorzaak is het verdwijnen van leefgebieden, voedselplanten en het toenemende gebruik van bestrijdingsmiddelen in de landbouw.
Gifstoffen breken slecht af in de bodem. Ze kunnen ook via het grondwater en oppervlaktewater steeds meer ecosystemen vergiftigen. Insecten en bijen zijn uitermate belangrijk voor de bestuiving van voedselgewassen. Bij het geheel verdwijnen van insecten zal het een bijna onmogelijke taak zijn om nog vruchten te kweken.
De netheidsdrang van de mens speelt hierbij ook mee. Bermen met wilde bloemen en grassen worden vaak met grote machines in één keer afgemaaid. Waar de bijen en andere insecten eerst voldoende voedsel konden vinden, is het van de ene op de andere dag verdwenen. Ook alles kort maaien voor de winter (dan ligt het er zo netjes bij volgens het beeldbestek) is desastreus voor veel insecten en de wilde bijen.
Bijzonder leven onder onze voeten
Bodemleven is onmisbaar
Het bodemleven dat ik eerder al noemde is een onmisbare schakel in de kringloop, maar komt bijzonder weinig onder de aandacht. Onder het oppervlak zorgen wormen, kevers, springstaarten, aaltjes, bacteriën en schimmels (= bodemleven) ervoor dat organisch materiaal (blad – takken – hout) wordt omgezet in voedingsstoffen voor de planten.
Een evenwichtig en gezond bodemleven maakt de grond luchtig. Bovendien houdt het ongelooflijk veel water en voedingsstoffen vast. Verder wisselt bodemleven met de plantenwortels elementen uit om planten te laten groeien en bloeien. Een perfect werkend bodemleven kan planten zelfs antistoffen leveren om plagen af te weren. Natuurlijke systemen die alles in evenwicht houden zonder nare bijwerkingen.
Wij mensen denken dat we het beter kunnen. Met allerlei (schadelijke) middeltjes en trucjes brengen we deze unieke samenwerking om zeep. Met kunstmest zetten we het bodemleven buiten spel. Kunstmest is goed oplosbaar in water waardoor de plant het snel kan opnemen. Maar alle bijzondere voordelen die het bodemleven de plant kan bieden zijn niet in een kunstmestkorrel te stoppen. Kunstmest werkt op het bodemleven als het strooien van zout op een slak. Dat is niet fijn en breekt het bodemleven steeds verder af.
Door overproductie, kunstmest, monoculturen, houtkap, veelvuldige grondbewerking en bestrijdingsmiddelen raakt de bodem steeds meer uitgeput. In sommige gebieden is het bodemleven op sterven na dood. Zonder bodemleven is er écht geen plantenleven meer mogelijk. Ook niet met de beste kunstmest en gemanipuleerde planten.
De gevolgen zijn er nu al
Door manipulatie en uitputting van de natuurlijke kringloop en de bodem raakt het nu al onze gezondheid. De voedingswaarde van groente en fruit uit de winkel is soms al 400% minder dan de voedingswaarde die de plant van nature heeft.
Gifstoffen die in ons milieu terecht komen of die direct op gewassen gespoten worden zijn terug te vinden in ons leidingwater. Volgens de instanties zit het percentage onder de veilige norm. Maar gifstoffen die niet afgebroken worden, stapelen zich op in organen of vetweefsel en maken ons uiteindelijk echt ziek. De normen en metingen zijn alleen maar bedoeld om ons gerust te stellen, zodat het gebruik van schadelijke stoffen verdedigd kan worden.
Zelf kweken en wildpluk
Door het zelf kweken van groente en het planten van fruitstruiken in je eigen tuin, weet je in ieder geval dat er geen gif gebruikt wordt. Zo krijg je al de voedingsstoffen die de plant van nature aan ons kan bieden.
Door met mensen te gaan wildplukken laat ik ze ervaren dat onkruiden in tuin of landschap heel voedzame planten kunnen zijn. Bijvoorbeeld veldkers bevat van nature wel 30% aan vitamine C in een vorm die ons lichaam optimaal kan opnemen. Daar kan geen vitaminepil tegenop. Vaak zit er meer vulmiddel en kleurstof in dan vitamines, die je lichaam ook nog slecht kan opnemen.
and