Wichtelen met De Duurzame Kaart
Lichtpuntjes brengen tijdens donkere dagen
zoekt hulp bij de bezoekers van De Duurzame Kaart! Doe je mee?
Wichtelen? Wat is dat?
Wichtelen is anoniem iets liefs doen voor een ander tijdens de donkere dagen voor Kerst. Het is een Scandinavische traditie die door jong en oud in de herfst gevierd wordt. Kinderen leren zo op jonge leeftijd al over behulpzaamheid, medeleven en naastenliefde. Dat op zich is al een mooi cadeau!
Waarom zou ik meedoen?
De bezoekers van De Duurzame Kaart hebben een gezamenlijk doel: de wereld een beetje mooier maken. En het leek mij een goed idee om eens iets liefs voor elkaar te doen! Een soort van ‘thumbs up’, voor de duurzame inspanningen van een ander.
Wichtelen is een mooie traditie die de fijne aspecten van geven, verbinden en geheimzinnigheid combineert. Het brengt de bezoekers van De Duurzame Kaart samen en versterkt onze onderlinge, onzichtbare, maar waardevolle verbinding.
Wat gaan we dan doen?
Op 11 November gaan we lootjes trekken. Ieder krijgt één lootje. Die persoon stuur je anoniem iets leuks (dat bijna) niets kost, verder op deze pagina staan ideeën om je op weg te helpen.
Wanneer gaan we wichtelen?
Traditioneel wordt er gewichteld tussen 11 november en 23 december. Je mag zelf weten op welke dag binnen deze periode je je attentie stuurt.
De vreugde van geheimzinnigheid
Eén van de leukste aspecten van wichtelen is het element van geheimzinnigheid. Voordat ik wist dat het wichtelen genoemd werd, wichtelde ik al. Ik vind het namelijk bijzonder grappig om rond Kerst anoniem aan iemand een cadeautje te geven die dat nodig heeft. Meestal ken ik die persoon helemaal niet, en ik stel me dan voor hoe die persoon het presentje vindt en uitpakt; ik word daar blij van :)
Zo doe jij ook mee
Update 11 November 2023: De lootjes zijn getrokken! Spijt dat je je niet had aangemeld? Dat begrijp ik!
Abonneer je gratis op de Inspiratiebrief en geef je naam alvast door om volgend jaar om mee te doen.
Aan iedereen die meedoet, heel hartelijk bedankt voor je enthousiaste deelname aan ons allereerste Wichtel Avontuur! We zijn blij dat je deel uitmaakt van onze groeiende community van gelijkgestemde individuen die elkaar, ieder op een eigen manier, willen ondersteunen. En dan nu deze gezellige groep mensen die elkaar via een wichtel wil laten zien dat duurzame inspanningen gewaardeerd worden, bijzonder fijn!
Wichtel een bezoeker van De Duurzame Kaart
1. Schrijf je eventueel in voor de Inspiratiebrief (dan krijg je ook nog inspirerende verhalen, tips en nieuwtjes).
2. Mail mij je e-mail, naam en woonadres (je gegevens worden verder met niemand gedeeld).
3. Op 11 November worden de lootjes getrokken.
4. Zorg voor een leuke attentie (verderop staan leuke voorbeelden).
5. Verstuur die in de periode tot 23 december 2023 (hierna verwijder ik alle gegevens die je me stuurt).
6. Geniet van het maken, geven en het geheimzinnige!
Ken jij iemand die helemaal in is voor wichtelen?
Inspiratiebrief
Ik doe graag mee!
Wat je nog meer wilt weten over wichtelen
wichtelen zelf cadeautjes maken
Ideeën om elkaar te geven
- Een mooie zelfgemaakte kaart (met een bedankje voor betrokkenheid).
- Of een projectje DIY op groter formaat.
- Een decoratie die je niet meer gebruikt.
- Kerststerren uit materiaal dat je in huis hebt.
- Een boek (over duurzaamheid) dat je niet meer leest.
- Vogelvoerders op een leuke manier.
- Een briefje met een mooie quote of bemoediging.
- Een zaadbom.
- Een inspirerende boodschap.
- Je nuttigste tip over duurzaamheid.
- Een warmtekussen.
- Knutsels van gedroogde takken of gedroogd fruit.
Waar komt het woord wichtelen vandaan?
Het woord ‘wichtelen’ komt uit het oude Noord-Duitschland en Skandinavische landen.
Uit Duitsland kennen we het woord ‘Wichteln’, in de Skandinavische landen ook wel ‘Julklapp’ genoemd en in bijvoorbeeld Oosterijk wordt dezelfde traditie ‘Engerl’ of ‘Bengerl’ genoemd.
De traditie is afgeleid van het Duitse woord ‘Wichtel’ of ‘Wichtelmann’, dat verwijst naar een kabouter- of elfachtige figuur in de vroege Scandinavische folklore. Deze wichtels werden beschouwd als vriendelijke, behulpzame geesten die stiekem (huishoudelijke) taken deden en daardoor mensen gelukkig maakten.
Deze folklore over “Wichtel” is de oorsprong van het “wichtelen”, de geheime cadeau-traditie, waarbij mensen cadeautjes (aan elkaar) geven zonder dat hun identiteit bij de ontvanger bekend is. Deze traditie werd oorspronkelijk “Wichteln” genoemd vanwege de associatie met deze mythologische wezens.
Dus, kort gezegd is “wichtelen” een woord dat zijn oorsprong vindt in folklore en later een traditie werd met een, al dan niet geheime. cadeau-uitwisseling zoals we die vandaag de dag nog in allerlei vormen kennen.
Waar komt het woord wichtelen vandaan
“Waar komt het woord wichtelen vandaan?”
Goblins elfen en Trollen
Goblins, elfen en trollen zijn wezens die we uit sagen en andere verhalen kennen.
De term ‘vættr’ komt uit het Oudnoors en is een verzamelnaam voor goblins, elfen en trollen.
De Deens/Noorse term is ‘Nisse’ en de Zweeds/Finse is ‘Tomte’. Van oorsprong een dwergachtige wezen dat dicht bij mensen woonde, vriendelijk tegen mensen was en als je daar nu op ‘Googled’ krijg je afbeeldingen van de kerstman.
Wichtel of Wichtelmännchen is het verkleinwoord van Wicht. In het Oudduits stond dat over het algemeen voor een ‘levend wezen’ ofwel ‘goblin’ volgens de gebroeders Grimm. Het is de term voor zowel vrouwelijke als mannelijke wezens.
In het huidige Duits bestaat ‘die of der Wichtel’ wel, maar dan gaat het over een lokfluit die jagers gebruiken bij het jagen op vogels.
Die Wichtelmänner
“Grimms Die Wichtelmänner waarin 3 wichtelmannetjes een schoenmaker helpen”
Sinds wanneer wordt er over wichtels gesproken?
De term ‘vættr, vēttr’ komt al in Oudnoorse (Scandinavische taal van 500 tot 1000) bronnen voor.
Ook in de ‘Edda’. Die bestaat uit twee verschillende literaire werken en is in de 13e eeuw geschreven in de OudIJslandse taal. Ze gaan over Scandinavische legendes van goden en helden en hierin worden de wichtels ook beschreven.
De gebroeders Grimm refereerden in het Deutschen Wörterbuch (ook wel Grimms Wörterbuch) over vermeldingen uit de 15e en 16e eeuw over wichtels. Vanuit de kerk werd dit geclassificeerd als bijgeloof en onderdrukt.
Geassocieerd met Scandinavische landen
Hoewel we wichtelen associeren als een traditie uit Scandinavische landen zoals Zweden en Noorwegen, lijkt wichtelen veel op soortgelijke vieringen in andere landen zoals bijvoorbeeld Sinterklaas en Kerst. In sommige regio’s wordt ook wel “Secret Santa” gevierd en worden rond Kerst anoniem cadeautje gegeven of samen uitgepakt.
Zoveel landen, zoveel vormen, maar het basis idee van anoniem iets liefs doen voor iemand anders blijft hoe dan ook een mooie traditie!
Als laatste nog
Leestip: Asha, de mens achter Silly Goose, schreef een paar jaar geleden een blog over wichtelen.
Silly Goose heeft overigens een heel leuk wichtelsetje gemaakt en laten drukken op milieuvriendelijk papier. Dat papier is het product van PaperWise, een andere inspirator op De Duurzame Kaart, en is gemaakt van landbouwafval. Er hoeft geen boom voor gekapt!
Ga je zelf mooie kaarten printen? Probeer dan eens de 100% circulaire cartridges van OWA.
GERELATEERDE BLOGS
De natuurlijke kringloop is nog te redden!
Van tuinontwerper Geral
Wichtelen ideetjes bij de oude Scandinavische traditie
Lichtjes in donkere dagen
Afgevallen bladeren laten liggen: 10 tips waarom
Bespaar tijd en geld
Duurzame Sinterklaas tips
Zo vier je Sinterklaas duurzaam
and