Het verband tussen mentale gezondheid,
klimaatdepressie en angst voor oorlog en terreurgeweld
Tags: mensen, milieu,
World Mental Health Day
Op de Dag van de Mentale Gezondheid, ook bekend als World Mental Health Day, zoom ik in op het verband tussen mentale gezondheid, klimaatdepressie en de angst voor oorlog en terreurgeweld. En wat tips om je te bewapenen en je geest zo relaxed als mogelijk te houden in deze zorgelijke tijden.
Bespreek je mentale gezondheid
De Dag van de Mentale Gezondheid is dit jaar een paar dagen nadat de wereld weer wordt opgeschrikt door genadeloos geweld. Misschien ken je iemand uit het gebied of voel je je ‘alleen’ betrokken bij de horror die opeens uit de lucht komt vallen. We zijn nog maar nauwelijks bekomen van de gebeurtenissen rond een nieuw virus en de oorlog zo dichtbij in Oekraïne en alles daartussen wereldwijd, en dan nu dit tomeloze geweld…
Het leek mij een goed moment om een belangrijk onderwerp te bespreken: onze mentale gezondheid, maar dan gerelateerd aan klimaatangst en de angst voor oorlog en terreurgeweld.
Soms lijkt het alsof deze onderwerpen op het eerste gezicht los van elkaar staan, maar ze zijn eigenlijk nauw met elkaar verbonden. En hoe fijn is het dat we acties kunnen ondernemen om onze mentale gezondheid te beschermen en tegelijkertijd duurzaam bezig te zijn. Hieronder ga ik dieper in op deze verbanden.
Klimaatangst en de impact op onze mentale gezondheid
De term Klimaatangst, of klimaatdepressie, hoor je steeds vaker in gesprekken over mentale gezondheid. Klimaatdepressie is het gevoel van hopeloosheid en wanhoop dat sommige mensen ervaren als gevolg van de steeds zichtbaardere effecten van klimaatverandering. Denk aan extreme weersomstandigheden, stijgende zeespiegels, en de verwoesting van ecosystemen.
Het is heel begrijpelijk dat mensen zich overweldigd voelen door de enorme schaal van klimaatverandering. Hopeloos: “Wat kan ik in m’n eentje bereiken?” of “Alles wat wij burgers doen aan verduurzamen, wordt teniet gedaan door vervuilende bedrijven/landen”.
Maar laat de angst je niet meesleuren in een depressie; laat de angst een goede springplank zijn naar actie ondernemen. Want het is echt belangrijk om te onthouden dat zelfs kleine acties een verschil kunnen maken.
- Als individuen kunnen we echt onze ecologische voetafdruk verminderen. Bijvoorbeeld door zuiniger om te gaan met energie, duurzame producten te kopen en bewuster te consumeren.
- Ook kun je mensen uit je omgeving inspireren door je duurzame acties en door gesprekjes over duurzamer leven. Bijvoorbeeld met collega’s of sportgenoten .
- Zoek een club in de buurt die zich met natuur bezig houdt en die bij je interesse aansluit. Je kunt samen zwerfies ruimen, je aansluiten bij de weide vogelbescherming of wilgen knotten. Of help als vrijwilliger bij demonstraties.
Zulke acties, van klein tot groot, geven bovendien een gevoel van controle en empowerment. En dat ondersteunt je mentale gezondheid.
De angst voor oorlog en terreurgeweld
Natuurlijk speelde er al van alles in de wereld, maar sinds de pandemie en de oorlog in Oekraïne ervaren veel Nederlanders de wereld steeds meer als een onzekere, onveilige plek. Dagelijks zien we, gevraagd en ongevraagd, de meest afschuwelijke beelden die ons woedend maken dan wel een angstig gevoel (van machteloosheid) geven.
De angst voor en woede over oorlog en terreurgeweld kan zwaar wegen op je geest, maar het is belangrijk om te weten dat angst een natuurlijke reactie is op een bedreiging. We ervaren angst vaak als een slechte emotie, maar dat hoeft het helemaal niet te zijn. Het behoedt je voor gevaar en overhaaste beslissingen. En daarom is het, in mijn ogen, altijd goed om je angsten in de ogen te kijken. Zo ontdek je hoe realistisch ze zijn en wat je wél kunt doen, waardoor je stappen kunt ondernemen die je veiligheid vergroten en je geestelijk versterken.
Een manier om dit te doen is bijvoorbeeld het aanschaffen van een noodpakket. Ook het meer betrokken raken bij activiteiten met gelijkgestemden en een betere relatie met de buurt helpt. Het bouwen aan duurzame sociale banden kan angst en stress verminderen. Samenwerken met anderen aan een buurtproject geeft een gevoel van voldoening, maar ook een gevoel van verbondenheid. En misschien ontmoet je hier mensen die zich ook zorgen maken over het klimaat en ontstaan hier weer mooie buurtprojecten uit! #SamenSterk
Tips voor het verbeteren van mentale gezondheid
Op de Dag van de Mentale Gezondheid natuurlijk ook een paar tips voor het verbeteren van de mentale gezondheid. Sommige heb je misschien al gehoord, sommige misschien zelfs al als positief ervaren, ik hoor het graag van je!
Ter inspiratie een paar tips die een start geven.
1. Zorg voor jezelf
Neem de tijd om voor je eigen mentale gezondheid te zorgen. Daar bedoel ik mee dat je regelmatig ontspant, genoeg slaapt en gezond eet. Ook, nee, juist als je geen tijd hebt :)
2. Beweging en natuur
Ga regelmatig naar buiten voor frisse lucht en lichaamsbeweging. Zij die het kunnen weten zijn het er over eens: beweging in de natuur doet wonderen voor je geestelijke welzijn en brengt je dichter bij de natuur.
3. Blijf geïnformeerd, maar selecteer wat en hoeveel
Het is belangrijk om op de hoogte te blijven van wereldgebeurtenissen, maar probeer zoveel mogelijk negatieve nieuwsberichten te vermijden, vooral als dit je angst verergert. Kijk alleen overdag nieuws, lees eventueel alleen krantenberichten en gebruik geen sociale media die video’s automatisch laat afspelen zodat je geen dingen ziet die je niet wilt zien.
4. Praat erover
Deel je zorgen met vrienden, familie of juist met iemand die je níet kent. Bijvoorbeeld iemand die je kent via sociale media of je huisarts. Het delen van je gedachten lucht op en helpt je om te gaan met angst en depressie.
5. Vrijwilligerswerk en activisme
Word actief in je buurt door vrijwilligerswerk te doen of sluit je aan bij activisten. Ga naar een demonstratie, teken petities, schrijf naar mensen uit de politiek. Zo zet je je gevoel om in actieve verandering en het verstevigt de verbinding met anderen.
6. Duurzaamheid in actie:
Neem stappen om je ecologische voetafdruk te verminderen. Dit kan variëren van recycling tot het verminderen van plastic gebruik tot het ondersteunen van duurzame initiatieven.
7. Mindfulness en meditatie
Leer mindfulness– en meditatietechnieken die bij je levensstijl passen om stress te verminderen en in het nu te leven.
Samenvattend
Op deze Dag van de Mentale Gezondheid is het belangrijk om stil te staan bij het verzorgen van ons geestelijke welzijn. Vooral in een wereld die je soms niet meer begrijpt. Laten we vooral niet vergeten dat we als individuen invloed kunnen uitoefenen, zowel op onze mentale gezondheid als op de gezondheid van ons en onze planeet.
Door bewuste keuzes te maken en actief betrokken te zijn bij gemeenschappen, kunnen we een positieve impact hebben op onszelf en de wereld om ons heen.